Heraldyczne przepychanki. Wizualną wizytówką każdego starego miasta jest herb. Posiada go również Busko. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że jest nim złociste słońce na czerwonym tle.

Przy dokładniejszym wpatrzeniu w wizerunek herbu, można dostrzec biały krążek umieszczony na złocistej tarczy słonecznej. Heraldycy twierdzą, że buski herb nie jest wizerunkiem słońca, lecz podobizną promiennej monstrancji, która jest atrybutem św. Norberta – założyciela zakonu Norbertanów. Jak wiadomo Busko przez ponad sześćset lat było własnością sióstr Norbertanek, które w 1287 roku za sprawą przeoryszy Agnieszki wystarały się u księcia krakowskiego Leszka Czarnego nadanie Busku praw miejskich. Wizerunek herbu, którego rysunek zapożyczono od atrybutu św. Norberta, zmieniał się w ciągu wieków wielokrotnie. W latach międzywojennych herb otrzymał ostateczny kształt, który obowiązuje do dziś. Godło Buska przedstawia białą Hostię otoczoną szesnastopromienną gwiazdą o ośmiu promieniach prostych i ośmiu płomienistych. Fakt bycia najbardziej nasłonecznionym uzdrowiskiem w Polsce jest zjawiskiem tyleż przypadkowym co i sympatycznym. Naturalnym wydaje się fakt, że herb miasta nie od razu przybrał ostateczny kształt. Najstarszym wizerunkiem herbu Buska jest odcisk pieczęci z 1572 roku. Przedstawia on wizerunek gwiazdy dwunastopromiennej. Za to widać wyraźnie odbite kółeczko w samym środku rysunku. Czyżby już wówczas chciano utrwalić rysunek Hostii? (rys.1) W XVIII wieku zredukowano w herbie Buska ilość promieni z 12-tu do ośmiu. Zaznaczono 4 promienie proste i 4 faliste. Wyraźnie widać rysunek kółka (Hostii?) w środku (rys.2) Po II wojnie światowej ewolucja herbu szła w kierunku przedstawienia słońca o różnej długości promieni. Zaczęło utrwalać się przekonanie, że Busko jest najbardziej nasłonecznionym polskim miastem uzdrowiskowym (rys.3) W okresie transformacji ustrojowej zaczęła się szerzyć amatorska twórczość heraldyczna. Nie zdawano sobie sprawy, że heraldykę można nazwać nauką ścisłą, rządzącą się swoimi prawami, nie przyjmującą żadnych zmian. Oto karykaturalny herb Buska z początków lat 90-tych XX w. (rys.4). Należy podkreślić fakt, że o kształcie herbu dyskutowano również w dwudziestoleciu międzywojennym. Część radnych zaproponowała, aby na krążku hostii dodać litery IHS ( Jesus Humanum Salvator – Jezus zbawiciel ludzi). W rzeczywistości IHS jest skróconą wersją greckiego imienia Jezus. Większość radnych nie zgodziła się na zamieszczenie monogramu IHS ze względu na „świętość”. (Herby będące w powszechnym użyciu mogą ulec zamierzonej lub przypadkowej profanacji). Rozsądek zwyciężył. Wybrano wersję obowiązującą do dziś, zgodną z wymogami heraldyki (rys. 5).

Franciszek Rusak

rys.1   rys. 2   rys. 3   rys. 4  rys. 5